Günümüzde vitaminlerin vücudunuz için sağladığı faydaları birçok kişi tarafından biliniyor. Eksik alınması ya da hiç alınmaması ise vücutta bazı sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına sebep olabiliyor. Burada da vitaminlerin hayatınızdaki önem derecesinin ne kadar büyük olduğu ortaya çıkıyor. Yaşamınızın sağlık sorunu yaşamadan devam etmesini istiyorsanız önem derecesine göre vitaminleri ve mineralleri her gün mutlaka almalısınız. Biz de vitaminler ve mineraller yazı dizimizde sizin için, önem taşıyan tüm vitaminlere makalelerimizde yer vererek faydaları hakkında bilgi aktarmaya çalışıyoruz. Bu makalemizde ise yine vücudunuz için oldukça büyük önem taşıyan ve suda çözünen bir vitamin çeşidini, B1 vitamini ve faydalarını anlatıyor olacağız.
B1 vitamini aynı zamanda Tiamin olarak da bilinmektedir. B grubu vitaminleri suda çözünen vitamin çeşididir. B1 vitamini de suda çözünen vitamin türlerinden biridir. Suda çözünen vitaminler sürekli olarak tüketilen besinler kanalıyla alınmaktadır. Vücutta depolanamaz ve kan yolu aracılığıyla vücuttaki dolaşımını tamamlamakta ve idrar ile dışarı atılmaktadır.
Suda eriyen vitaminler grubunda ilk tanımlanan vitaminler arasında yer almaktadır B1 vitamini. Yetersiz miktarda tüketilmesi halinde nörolojik etkilere sebep olabilmektedir. B1 vitamini, tiamin pirofosfat olarak adlandırılan bir form veya kısaca ThDP adı ile de anılmaktadır. Bu, alkol fermantasyon sürecinde ilk aşama olarak maya şeklinde kullanılmaktadır.
Uyarı: Vitaminler, kolayca tahrip olup yok olabilmektedir. Bu sebeple yiyecek depolama ve özellikle hazırlama aşamasında yıkama ile akıp gidebilirler. Eğer vitamin takviyesi almak durumunda kalırsanız kuru ve nemsiz bir yerde, oda sıcaklığında muhafaza etmelisiniz.
B1 Vitamini yani tiaminin insan vücudunda ki mevcudiyeti 25-30 mg. civarında olup, çoğunlukla iskelet kası, karaciğer, beyin ve böbreklerde büyük oranda konsantrasyonda bulunmaktadır. Buna ilave olarak ThMP ve serbest halde tiamin plazma, beyin omurilik sıvısı, süt ve büyük olasılıkla bütün hücre dışı sıvıda yer almaktadır. Tiaminin birbirine hiç benzemeyen ThMP, yüksek fosforile formları ve serbest tiamin hücre zarını geçme yeteneğine de sahiptir. İnsan dokularında yer alan tiamin, diğer türlere göre daha az miktarda bulunmaktadır.
B1 vitamini (tiamin) kan şekerini enerjiye dönüştürerek vücudun yakıt elde etmesine büyük oranda yardımcı olmaktadır. Ayrıca bahsi geçen vitaminin kozaları sağlıklı tutmakta, kardiyovasküler sistem, sinir sistemi ve kas fonksiyonu için de gerekli olmaktadır. Ayrıca tiamin ülseratif kolit, devam eden ishal ve iştahsızlık gibi sindirim sorunlarında kullanılmaktadır. Aynı zamanda tiamin bağışıklık sistemi, AIDS, kalp hastalıkları, diyabetik ağrılar, alkolizm, aftlar, yaşlanma etkileri, serebellar sendromu olarak adlandırılan bir çeşit beyin hasarında, glokom ve katarakt gibi görme problemlerinde, mide bulantısı ve atletik performans artırmak için de kullanılmaktadır. Diğer kullanım alanları ise böbrek hastalığının daha da ilerlemesinin durdurulması,servikal kanseri önlemek ve tip 2 diyabet hastalıklarının tedavisinde de kullanılmaktadır.
Tiamin (B1 vitamini), alzheimer hastalığı gibi hafıza kaybının önlenmekte ve stresi ortadan kaldırarak enerjiyi artırmaktadır. Böbrek hasarının göstergesi olarak idrarda protein tespit edildiğinde tiamin idrarda albümin atılımını azaltmaktadır.
Vücudunuzda B1 vitaminin eksik olması bası hastalıkların yaşanmasına sebep olabilir. Bu hastalıklara belirti olarak ise sinirlilik hali, hafıza kaybı, iştah ya da uyku kaybı, uyuşukluk, hazımsızlık ve buna bağlı olarak yaşanan kabızlık, baldır kaslarında güçsüzlük vitamin eksikliği ile ortaya çıkmaktadır. Eğer bu süreçte tedavi edilmezse kalp, sinir ve beyin anormallikleri ile karakterize edilir. Ancak dikkat edilmesi gereken husus ise bu saydığımız belirtilerin sadece B1 vitamini eksikliği ile oluşmayacağıdır.
B1 Vitamini eksikliği ile ortaya çıkan en ciddi sağlık problemleri ise şunlardır:
Yaygın belirtileri arasında ayak parmaklarının karıncalanması, sinir ve kas anomalileri, bacak krampları, geceleri ayaklarda yanma hissi ve kas atrofisi yer almaktadır.
Yaygın belirtileri arasında şok ve hatta ölüme neden olabilir anormal hızlı kalp atışı, pulmoner ödem, hipotansiyon ve bacaklarda sıvı tutma yer almaktadır.
Özellikle alkol tüketenlerde B1 vitamini (tiamin) eksikliği ciddi hasarlara sebep olmaktadır. Diğer belirtileri arasında istemsiz göz hareketleri, pusluluk, zorla yürüme ve diğer zayıflatıcı nedenler olarak görülmektedir.
Yukarıda bahsedilen sağlık sorunları ile karşı karşıya kalmamak için yeterli miktarda B1 vitamini almanız gerekiyor. Peki günlük ne kadar almanız gerekiyor?
İşte bu sorunun cevabı:
Yeni Doğan – 6 ay için : 0.2 mg
Bebekler 7 ay – 1 yıl için : 0.3 mg
Çocuklar 1-3 yaş için : 0.5 mg
Çocuklar 4-8 yaş için : 0.6 mg
Çocuklar 9-13 yaş için : 0.9 mg
Erkekler 14-18 yaş için : 1.2 mg
Kadınlar 14-18 yaş için : 1 mg
Yetişkin erkekler 19 yaş ve üzeri için : 1.2 mg
Yetişkin kadınlar 19 yaş ve üzeri için : 1.1 mg
Hamile veya Emziren kadınlar için: 1.4 mg
Sağlık açısından bir çok faydası olan Tiamin suda eriyen vitamin grubunda yer almakta ve vücut tarafından depolamamaktadır. Bu nedenle düzenli olarak ve doğal yollarla tüketilmesi gerekir. B1 vitamini, çavdar, tam tahıllı gevrekler, kuşkonmaz, ayçiçeği tohumu, domates, bezelye, buğday tohumu fasulye yanında, ıspanak, marul, patates, mantar, ton balığı, yeşil brüksel lahanası ve patlıcan da bol miktarda bulunmaktadır.
B1 vitamini içeren yiyecekler elbette bu kadar değil. Bu saydıklarımızın dışında en fazla B1 vitamini (tiamin) içeren yiyeceklere birlikte göz atalım.
100 gram balık tüketerek ortalama 0.43mg B1 vitamini alıyor olacaksınız. Somon balığı ile %19, Tuna balığı ile %16, Shad ile %10, Uskumru balığı ile de %9’luk günlük B1 vitamini ihtiyacınızı karşılıyor olacaksınız.
100 gram fındık, 0.71 mg B1 vitamini içermektedir. Yine 100 gram Antep fıstığı ile %13, Brezilya kestanesi ile %12 ve yine 100 gram kaju ile %7 oranında günlük B1 ihtiyacınızı karşılamış olacaksınız.
100 gram ayçiçeğinde günlük ihtiyacın ortalama 1.48 mg oranında bulunmaktadır. Susam tohumunda %22, kabak ve kabak tohumlarında ise günlük B1 vitamini ihtiyacınızın %5’i bulunmaktadır.
100 gram ekmek, ortalama olarak 0.47 mg bahsi geçen vitaminden içermektedir.
100 gram bezelye tüketerek ortalama 0.28 mg B1 vitamin alıyor olacaksınız. Taze Bezelye tüketerek ihtiyacınızın %28’i, dondurulmuş Tatlı Mısır ile % 19’luk kısmını karşılıyor olacaksınız.
100 gram kabak tükettiğinizde günlük B1 vitamini ihtiyacınızın yaklaşık olarak 0.17 mg.lık kısmını karşılarsınız.
100 gram kuşkonmaz ile yaklaşık olarak 0.16mg B1 vitamini alıyor olacaksınız.
100 gram kuru kavrulmuş soya fasulyesi ile, vücudunuz ortalama olarak 0.43 mg B1 vitamini alıyor olacaksınız.
100 gram fasulye ortalama olarak 0.24 mg B1 vitamini içermektedir. Pembe Fasulye ile ihtiyacınızın %29, Siyah Fasulye ile %28’ini karşılayabilirsiniz.
B1 vitamini (tiamin) türevleri ve tiamin, vücudun bütün hücrelerinde bulunan enzimlere bağlı olduğundan, vücutta herhangi bir B1 vitamini eksikliği yaşanması durumunda tüm organ sistemleri olumsuz yönde etkilenmektedir. Ancak sinir sistemi, özellikle de kalp yüksek oksidatif metabolizma sebebiyle tiamin eksikliğine karşı oldukça duyarlıdır.
Beriberi hastalığı, özellikle B1 vitamini alımının düşük olmasından kaynaklanan nörolojik ve kardiyovasküler bir hastalıktır. Hastalığın ıslak, kuru ve infantil olmak üzere üç formu bulunmaktadır. Kuru formu yüksek oranda periferik nöropati ve buna eşlik eden belirtiler ile karakterize edilmektedir. Islak periferik nöropati, kas güçsüzlüğü ve mental konfüzyon gibi konuları içermektedir. İnfantil versiyonu ise, B1 vitamini alımı eksik olan anneler tarafından büyütülen bebeklerde görülmektedir.
B1 vitamini eksikliğindeki bir başka olası sağlık sorunu da Wernickes ensefalopati olarak adlandırılan “Wernicke-Korsakoff sendromu” dur. Bu hastalık, nörolojik bir bozukluk olmakla birlikte, sıklıkla aşırı alkol tüketimi ile ilişkilendirilmektedir.
Ağır olmayan B1 vitamin eksiklikleri halsizlik ve kilo kaybı gibi genel belirtiler göstermektedir.
*Yorumlara cevap verebilmek için hesabınızın olması gerekmektedir. Buraya tıklayarak hesap oluşturabilirsiniz.