Amerika’da oldukça büyük bir sorun halini alan ve ülkemizde de yaygınlaşan obezite, aşırı yemek yeme ile oluşan şişmanlık durumudur. Kişinin genetik olarak ya da sonradan fazla yemeye yönelmesi, hareketsiz bir yaşam ve sağlıksız besinlerle birleştiğinde, aşırı şişmanlık durumu ortaya çıkar. bu da klinik bir sorun halini alır. Obezite tedavi edilmediğinde, kilo alımı gittikçe artar ve diğer organlar da zarar görerek kişinin ölümüyle sonuçlanan ciddi bir morbid durumu söz konusu olur.
Erken önlemlerle engellenebilen ve zamanında müdahale ile tedavi edilebilen obezite konusunda, her yaştan insan tehdit altındadır. Özellikle fast food türü besinlerin yaygınlaşıp hareketsiz yaşamın artması bu sorunu içinden çıkılması güç bir hale sokmaktadır.
Aslında şişmanlığın oluşması basit bir ihmal sonucudur. Bu ihmal günlük olarak vücuda yüklenen enerjinin sarf edilen enerjiden fazla olmasıdır. Vücutta kalan fazla enerji yine vücut tarafından yağ olarak depolanır.
Bu depolanan yağ oranlarının ideal ölçüsü erkeklerde vücut ağırlığının % 15-18’i kadınlarda ise vücut ağırlıklarının % 20-25’i olmalıdır. Bir bedenin şişman diğer adıyla obez olması için bu yağ oranlarının kadınlarda vücut ağırlıklarının % 30’una erkeklerde ise vücut ağırlıklarının % 25’ine ulaşması obeziteyi oluşturmaktadır.
Yapılan bazı araştırma sonuçlarında kalabalıklaşan kent nüfusuna ve gelir düzeyinin yükselmesine paralel olarak bu hastalığın arttığı belirlenmiştir.
Yıllardır en büyük sağlık sorunlarını beraberinde getiren şişmanlık ve obezite, bir çok insanın yaşam kalitesini de ciddi derecede düşürmüştür.
Yapılan beslenme yanlışları, hareketsiz yaşam ve aşırı yemek yemenin neden olduğu şişmanlığın biyolojik olarak nasıl oluştuğunu biliyor musunuz? Muhtemelen bu konuda çok yiyen kilo alır fikrindesinizdir. Bu doğrudur. Ama insanlar neden çok yemek yer düşündünüz mü? Gelin bu soruların cevabını birlikte alalım ve kilo almaya neden olan aşırı yemek yeme arzusu ve diğer etkenlerin neler olduğunu anlayalım.
İnsanların sürekli kilo vermeye çalışıp verememeleri yani şişmanlığın gerçek sebepleri aşağıdaki bilimsel bulguların etkisi ile açıklanmıştır.
Son araştırmaların sonucu, stres ve depresyonun kilo alımını arttırdığı yönündedir. Stres altında olan ya da depresyonda olan bir insan, sağlıklı beslenme şeklinden uzaklaşır.
Ayrıca tatlı tüketimini arttıran bu kişiler, önceden yağ yakıcı olsalar bile, kısa süre içinde şeker yakıcı hale gelmektedir. Bu da kilo alımının en büyük nedenidir.
İşte asıl odaklanmamız gereke konu burası olacak. Çünkü şeker yakıcılık ve yağ yakıcılık konusu, sağlıklı beslenip beslenmeme ile ilgili bir süreçtir. Yani sağlıksız olan beslenme, adı tatlı olan şeker yakıcı insanları, sağlıklı beslenme ise yap yakıcı olan insanları oluşturmaktadır.
İnsanın vücuduna giren besinlerde karbonhidrat ağırlıklıysa, vücutta oluşan açlık hissi kısa sürede yeniden oluşacaktır. Yani acıkma durumunda tüketilen şeker ya da karbonhidrat, kısa süre sonra yine açlığa neden olacaktır. Bu da daha fazla yeme hissini körüklediğinden yüksek kalorili besinlerin tüketilmesi sonucu ilerleyen zamanlarda yağların depo edilmesi söz konusu olacaktır.
Oysa günlük 50 – 100 gramdan fazla karbonhidrat alımı yapmadığınızda, vücudunuzun enerji ihtiyacı olduğundan depolanmış olan yağların yakılması söz konusu olmaktadır. Yağların yakılması da kilo verme sürecini hızlandırmaktadır.
Hareketsiz yaşam ve yeterli egzersiz yapmamak da bu tür bir sağlıksız beslenme zincirine eklediğinde, kilo alımı kaçınılmaz olmaktadır.
Düşünün, sağlıklı besinler tüketerek daha az acıkmanız, yağ yakmanız ve en azından günde 45 dakika yürümeniz sizi ekstra bir çaba göstermeden istediğiniz kiloya kavuşturmaktadır. Bunun sağlanması oldukça kolaydır. Çünkü sağlıklı besinlerden yeteri kadar tükettiğinizde, ihtiyacınız olan enerjiyi alarak uzun süre tokluk hissi yaşayabilirsiniz.
Ancak şekerli gıdalar tükettiğinizde geçici bir doyma hissi yaşarsınız ve bu his tamamen sahte bir acıkma yarattığı için beyniniz de buna programlanmıştır.
Milyonlarca insanın neden kilo alıyorum sorusunun cevabını bilmemesi, sorunun çözümünün gerçekleşememesine neden olur.
İnsanlar, fazla kilolu olmalarının yanında, 30 yaşındayken 40 gibi görünürler. Erken yaşta kırışıklar ve çöküntü yaşarlar. Bunun da sağlıksız beslenmeyle ilgisi vardır. Sağlıklı beslenme, vücudunuzun glikoz yakması ile değil, yağ yakması ile gerçekleşir. Bu da beslenme şeklini değiştirmekle mümkündür.
Yani şişmanlık ve sağlıksız beslenmenin getirileri olan kalp, şeker ve tansiyon hastalıkları ile Parkinson ve alzheimer riski de, azalmış olur. Bunun için yapılması gereken temel şey, vücudu bir yağ yakıcıya dönüştürmektir.
Çünkü şeker yakan vücut, sürekli acıkır ve yeme isteği duyar. Bu da kilo almaya neden olmaktadır.
İnsanın yaşamını sürdürmesi için gerekli olan gıdaları tüketmesi ve dengeli bir şekilde beslenmesi, beyin gelişimi ve metabolizma için önemlidir.
Sağlıklı bir beslenmede ihtiyacınız olan besinleri protein, süt ürünleri, yağlar ve minimumda tutulan karbonhidratlardan alabilirsiniz. Karbonhidrat diyeti olarak bilinen beslenme şeklini benimsediğinizde dokuların zarar görmez ve kilo verirken aynı zamanda genç görünümü de korursunuz.
Karbonhidratsız yaşamak mümkündür ve ne kadar az tüketirseniz, o kadar az zehirlenirsiniz. Vücutta toksit etki yaratan karbonhidratlar, hücre dokularının yenilenmesini yavaşlatır, daha çabuk acıktırır ve kilo verimini engeller.
Sadece şekerde olmayan karbonhidratlar, vücuda enerji sağlasa da, oldukça zararlıdır ve vücudun zinde ve enerjik görünmesini engellerler.
Obezitenin oluşmasının bir çok nedeni vardır. Bu nedenler arasında en yaygın olanlarını şu şekilde sıralayarak, obezitenin nedenleri konusunda biraz fikir sahibi olmanızı sağlayabilirsiniz.
Düşük kalorili diyetleri çok sık yapan biriyseniz, diyet sonrası eski beslenme şeklinize görerek aşırı yemeye başlarsınız. Bu da midenizi büyütür ve daha fazla yeme ihtiyacı duyarsınız. İşte bu yüzden şok diyetlerden her zaman uzak durmanız şarttır.
Son yıllarda yapılan araştırmalarda ilaç kullanımının aslında obeziteyi tetiklediği gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Bilim insanlarının son yıllarda yaptıkları araştırmaları ile tokluk hissi yaratacak ilaçlar üstünde çalıştıkları ancak sonuç alamadıkları bilinmektedir.
Yapılan bir araştırma sonucunda iklim değişikliklerinin şişmanlık üzerinde etkili olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yine şişmanlar arasında yapılan bir araştırma sonucuna göre şişmanlar genellikle sabah kahvaltısı yapmıyor ve bu hal diğer öğünlere yüklenmelerine neden oluyor. Bu da şişmanlığa kat atıyor.
Bir kişinin vücudunun yağ dağılımına veya cinsiyetine göre şişmanlığı; elma tipi, (android) armut tipi (jinoid) olarak, fizyolojik olarak ise; yağ hücresinin hacmi büyük olanları hipertofik, yağ hücreleri sayısı fazla olanları ise hiperplastik olarak sınıflandırabiliriz.
Bu sınıflandırmada elma tipi olan şişmanlıktaki yağ dokularının, armut tipi şişmanlıkta olan yağ dokularından daha tehlikeli olduğu ve bu tehlikeyi organlara daha ölümcül baskılar yaptığı sonucuyla açıklayabiliriz. Obeziteyi saptamak için genellikle başvurulan yöntem beden kitle indeksidir.
Beden kitle endeksi bireyin; kilogram cinsinden beden ağırlığının, metre olarak boyunun karesine bölünmesi ile elde edilir. Bu sistem ile kişinin boy uzunluğuna göre olması gereken kilosunu tahmin etmek şeklindedir.
Obezitenin asıl nedeni genetik eğilim olsa da, stres ve psikolojik sorunlar en önemli tetikleyicidir. Ruhsal olarak kötü zamanlar geçiren kişiler yemek yemeye yönelir ve bununla oyalanır.
Boş zamanlarında yapacak bir şey bulamayanlar, yemek yemeyi tercih ederler. Bu süreç birkaç atıştırmalıkla başlar ve abur cuburların ardı arkası kesilmez. Bu da günden güne daha fazla yemek yemeye ve sağlıksız besinler tükettikçe, uyuşturucu gibi bu besinlerin bağımlısı olmaya iter insanları.
Zamanını dolu geçiren kişiler, çoğu zaman yemek yemeye bile fırsat bulmaz. Bu nedenle ne kadar çok boş zaman, o kadar fazla gereksiz yiyecek durumunu ortadan kaldırmadan obezitenin önüne geçmek biraz zordur.
Anne ve babası obez olan çocukların da obez olması kaçınılmaz bir durum gibi görünse de, erken tedavi ile çocuğun bir çok sorunu da ortadan kalkabilir.
Okul döneminde ve sosyalleşme döneminde çocukların kilolarıyla çok fazla dalga geçildiği için, bir çok kişi bilinçlendiğinden ötürü erken tedavilere başlamaktadır. Obezitenin ilk tedavisi ilaç kullanımı ve egzersizle desteklenmiş bir sağlıklı beslenme programıdır. Bu nedenle ilk aşama tedaviden verim alınmadığı zaman, diğer tedavi yöntemlerine geçilir.
Süreç oldukça zaman isteyen ve sabır gerektiren bir işlemler zinciridir ve hastanın ailesine de büyük bir sorumluluk düşmektedir.
Günümüzde mide küçültme ameliyatları ile kontrol altına alınan aşırı yeme arzusu, uzun dönemde başarılı sonuçlar vermektedir. Ama bu yapay etmenler dışında kişinin diyetisyenlerden obezite tedavisi hizmeti alması en doğru olandır.
Belirli bir kiloya ulaşan kişi, ideal kilosuna yaklaştıkça, şeker gibi hastalıkları da düzene girer ve bir çok sorun ortadan kalkar. Daha kısa sürede bir yerden bir yere ulaşma, hareket kısıtlamalarının ortadan kalkması ve obezite sorununu ortadan kaldırmak sağlık açısından olduğu kadar hastanın psikolojisini de düzene sokar.
Çünkü artık her istediğini giyinebilmeye ve kendine yakıştırmaya başlar. Bu da kendine olan güveninin gelmesine neden olur.
Obezitenin tedavi edilmemesi durumunda ölümle sonuçlanması mümkündür. Bu nedenle ilaç tedavisi ve gerekiyorsa cerrahi müdahale yapılarak hastanın kilo vermesi sağlanmalıdır.
Obezite bir çok hastalığı da beraberinde getirdiği için, özellikle şeker konusunda felç ve körlük gibi sorunlara bile neden olabilmektedir. Erken dönemde başlayan obezite tedavisi başarılı sonuçlanır ve hastanın hayatının kurtulması sağlar.
Ancak ileri aşamalarda hastanın hareket etmesi ile imkansız hale gelir ve durum ölümcül boyutlara ulaşabilir.
*Yorumlara cevap verebilmek için hesabınızın olması gerekmektedir. Buraya tıklayarak hesap oluşturabilirsiniz.