Pritikin diyeti, tüm diyet çeşitlerinin arasında kalp hastalarına özel olarak hazırlanmış tek diyet çeşididir. 1950'li yılların sonlarında kalp hastalığı teşhisi konulmuş Müh. Nathan Pritikin tarafından 1960'lı yıllarda geliştirilmiş ve kalp sağlığına yönelik olarak düşük oranda karbonhidrat, yağ ve orta seviyede egzersiz içermektedir. Pritikin diyetini diğer diyetlerden ayıran en önemli özelliği, tüm diyetlerdeki gibi belirli bir süre içinde belirli miktarlarda kilo kaybını vaat etmeyişidir. Elbette diyet listesine sadık kalarak beslenen hastalar kilo verecektir ve ulaştığı kiloyu koruyacaktır fakat beslenme planının asıl amacı her zaman kalp sağlığını koruması ve yaşam kalitesini artırmaktır.
Pritikin Diyeti danışabileceğiniz diyetisyenler:
Pritikin Diyetini Uygulamanın Faydaları Nelerdir?
Pritikin diyetini belli bir zaman aralığına değil, hayatınıza yaymanız halinde yaşam kalitenizi artıracak ve kalp sağlığınızı koruyacak. Bunun dışında ne gibi faydaları olacak derseniz işte sorunuzun cevabı:
İnsülin seviyesini kontrol altına alması
Kalp damar tıkanıklığı ve kalp hastalığı riskini en aza indirmesi
Tip 2 diyabet ve bazı kanser türlerine karşı vücudu korumaya alması
Kan basıncında azalma sağlaması
LDL kolesterol ve toplam kolesterol seviyelerinde azalma görülmesi
Obeziteden ve diğer hastalık risklerinden koruyor olması
Pritikin Diyetinin Riskleri ve Sonrasında Alınacak Önlemler Nelerdir?
Pritikin diyeti, doktor kontrolünden geçtikten sonra uygulanabilecek bir diyettir. Ancak doktor kontrolünde dahi olsa her diyette olduğu gibi pritikin diyeti de bazı riskler taşımaktadır.
Pritikin diyeti aktif büyüyen çocuklar için uygun değildir. Çocuklarda mutlaka bir doktor desteği gerekmektedir.
Katı bir diyettir.
Pritikin diyetinin amacı kilo verimi olmasa da bu diyetle kilo vermek mümkündür. Ancak diyetin uygulanma sürecinde verilen kilolar sonucunda diyetin bırakılması halinde tekrar geri alınır. Bu sürekli kilo verimi ve geri alımı ise vücutta sağlık sorunlarına sebep olabilir.
Sürekli kilo verip geri almayı önlemek için pritikin diyetini hayatınıza yayarak uygulamanızda fayda ver.
Diyet uygulanmadan avantajları ve dezavantajları hakkında bir doktorla mutlaka görüşülmelidir.
Pritikin Diyeti Nasıl Yapılır?
Pritikin diyeti yüksek oranda tam tahıl ve lif içerir ancak düşük miktarda yağ ve kolesterol içermektedir.
Alınan kalorinin %10'ndan daha az kısmı yağ kaynaklıdır.
Pritikin diyeti federal rehberlerde önerilen protein miktarlarından daha az oranda protein içermekte.
Pritikin diyetinin ana teması düşük kalorili, besleyici ve dengeli öğünler tavsiye ediyor. Ancak öğünlerin yanında mutlaka tempolu bir şekilde günlük 45 dakika boyunca egzersiz yapılması öneriler arasında yer alıyor.
Pritikin planının güncel hali yoğun kalori içeren besin maddelerinin tüketilmesine izin verilmemekte. Bu besin maddeleri az miktarlarda yüksek kalori içeren gıdalardır. Yağlar, kurabiyeler ve krem peynirler bu tür gıdalara örnektir.
Yüksek kalorili gıdalar yerine besinler yerine düşük kalorili ve daha çok besleyici gıdalar tercih edilebilir. Brokoli, kuru fasulye, taze fasulye, havuç bu gıdalara örnektir.
Bahsedilen gıdaları tüketen insanlar daha az kalori alarak daha uzun süre tokluk yaşayabilirler.
Pritikin diyet planında kişilerin tüketebileceği sebze ve meyve miktarlarında porsiyon hesabı yapılmaz ve diyeti uygulayanların öğünleri gün içinde altı ya da yedi öğüne bölünebilir.
Pritikin Diyetinde Standart Bir Öğünde Neler Vardır?
Pritikin diyetinin öğlen öğünü için örnek menü:
Tam tahıllı ekmeğe domates, marul ve hindili sandviç
Tahıl çubukları
Havuç çubukları
salatalık ve domates ile yapılmış salataya düşük sodyumlu salata sosu
Kantalup kavunu
Pritikin Diyetinde Hangi Besinler Mevcut?
Pritikin diyetini yaparken tüketilebilecek besin maddeleri grupları:
Sebze grubu
Meyve grubu
Tahıl Grubu
Fasulye, bezelye ve mercimek, soya foods, tofu gibi baklagiller
Yağsız süt ürünleri (günde iki porsiyon)
Protein grubu (balık, beyaz derisiz tavuk, yağsız et
Baklagiller
Pritikin Diyetinde Günlük Beslenme Önerileri
Pritikin diyet listesi hemen her gıda grubundan besin maddelerini belirli sayıda porsiyon ile tüketim imkanı sağlar. Diyet listesi dahilinde günlük beslenme önerileri ise aşağıdaki gibidir:
Bir su bardağı porsiyonlarla en az dört kez çiğ sebze ya da yarım su bardağı porsiyonlar şeklinde pişirilmiş sebzeler.
Koyu yeşil yapraklı, turuncu ya da sarı sebzeler tercih edilenler arasındadır.
İçlerinden biri meyve suyu şeklinde tüketilebilecek en az üç porsiyon meyve
Günde en fazla bir defa kafeinli içecek tüketilmelidir. Bunun dışında gün içinde bolca su, düşük sodyumlu bitki suları ve kafeinsiz çaylar da tercihler arasında olabilir.
Bir haftada maksimum yedi adet yumurta akı tüketilebilir.
Buğday, esmer pirin ve yulaf gibi rafine edilmiş karbonhidrat grubundan, patates, bezelye ve kuru fasulye gibi nişasta içeren sebzelerden yarım su bardağı ölçüsünde en az beş porsiyon tüketilmelidir. Rafine edilmiş tahıl ürünleri günde iki porsiyonla sınırlandırılmış ve en doğru beslenmenin bu ürünlerin tüketilmemesinden yanadır.
Günde maksimum 55 gram yani yaklaşık 1/4 su bardağı oranında kabuklu yemiş tüketilmelidir.
Pişirilmiş proteinli besinler 100 gramdan fazla olmamalıdır.
Balık ve deniz ürünleri tercih edilebilir.
Yağsız kümes hayvanlarının tüketimi haftada bir defa ile sınırlı kalmalı ve yağsız dana eti ise ayda bir tüketilmelidir.
Pritikin diyeti hayvansal proteinli besinler yerine soya ürünleri, fasulye ya da mercimek kullanılarak vejeteryan beslenmeye de uygun hale dönüştürülebilir.
Süt ve Süt ürünleri grubundan yağsız süt, yağsız yoğurt ya da soya sütü gibi iki porsiyon kalsiyum açısından zengin besinler tüketilmelidir.
Bira ya da damıtılmış alkollü içecekler yerine kırmızı şarap tercih edilmeli ve ölçüsü bir haftada erkekler için yedi kadınlar için de en fazla dört defa olmalıdır.
Doymamış yağlar, konsantre meyve suları, mısır şurubu, soya sosu gibi yüksek sodyum içeren çeşniler ve yapay tatlandırıcıların tüketimi kontrollü olunması gereken besin maddelerindendir. Tüketimi tavsiye edilmez ancak eğer tüketim söz konusu olduysa az miktarlarda kullanılmalıdır.
Pritikin diyetinde hayvan yağları, işlenmiş et grubu, yağsız sütten üretilmiş süt ürünleri, tuzlu atıştırmalıklar, yumurta sarısı, kızartılmış gıdalar, kekler, kurabiyeler ve benzer grupta yer alan yüksek kalorili besinlerin tüketilmesi kesinlikle yasaktır.
Uzmanların Pritikin Diyeti İle İlgili Görüşleri
Diğer bir çok diyetin aksine kalp hastaları için özel hazırlanmış tek diyet olan Pritikin diyeti, tıp topluluğu ve beslenme uzmanları tarafından kabul görmüştür ve yaklaşık 30 yıllık bir geçmişi vardır.
Pritikin diyetini uygulayan bireylerin kilo verdiği ve ulaşılan kiloyu koruduğu belirtilmektedir. Ayrıca diyetin uygulanması ile kalp hastalığı riskinin de azaldığı gözlemlenmektedir.
Diyetisyenler ve beslenme uzmanları Pritikin diyetini uygulayan bireylerin özel paketlenmiş gıdalar yerine sıradan gıdaları tüketerek de iyi beslenebileceği gerçeğini öğretiyor olması gerçeğini benimsemektedir.
Pritikin diyet listesi gıda kaynaklı vitamin ve mineral dengesi sağlamak üzere tasarlanmıştır ve besin takviyelerine ihtiyaç duymaz.
Pritikin diyet listesine dair yapılan en olumsuz eleştiri ömür boyunca devam edilebilmesi için katı ve öz denetim gerektirmesidir.
Pritikin diyet listesini uygulayan bireyler çoğunlukla motivasyonu yüksek, sağlıklı ve dengeli beslenme konusunu hayat felsefesine dönüştürmüş diyeti uygulama konusunda istekli kişilerdir.
Beslenme uzmanlarının büyük bölümü, diğer tüm diyetlere oranla fazla katı olmayan ve dengeli beslenmeyi sağlayan bir diyetle başarılı sonuça ulaşma ihtimalinin daha yüksek olduğunu belirtmektedir.
Diyetin destekleyicileri, hem Logevity Center doktor ve uzmanları hem de diğer araştırmacılar tarafından yapılmış olan Journal of the American Medical Association ile New England Journal of Medicine gibi saygı gören dergilerde yayınlanmış olan çok sayıda araştırmaya vurgu yapılmaktadır.
Ayrıca bazı diyetisyen ve beslenme uzmanları pritikin diyetinin düşük oranda yağ, OMEGA 3 yağ asitleri gibi faydalı yağların alınmasının ve A, D, E, K vitamini gibi yağda çözünen vitaminlerin emiliminin etkilenip etkilenmediği konusunda endişelerini dile getirmektedirler.
Pritikin Diyeti, dünyada kalp hastaları için planlanmış tek diyet çeşididir. Kalp hastalarının yanı sıra sağlıklı beslenmek isteyen tüm bireylerin kullanabileceği pritikin diyeti Müh. Nathan Pritikin tarafından 1960'lı yıllarda geliştirilmiştir. Ayrıca diyet listesi içeriği vegan beslenme için de çok idealdir. Kalp hastalığı olanlar elbetteki doktor kontrolünde bu diyeti uygulayabilirler ancak diğer bireylerin bu diyeti uygulaması için öncesinde yine doktor kontrolünden geçmesini tavsiye etmekteyiz.
Pritikin Diyet Listesi Örneği
Pritikin diyetinde 14 günde yaklaşık 9 kilo kaybı hedeflenmektedir. Bu hedefe ulaşmanız için kilo vermenizi engelleyici bir hastalığın olmaması gerekmektedir. Diyetin yanı sıra hem kalp sağlığı için hem de vücut sağlığı için haftada en az 3 gün ve en az 40-45 dakika tempolu yürüyüş yapmak gerekmektedir. Pritikin diyeti ara öğünleri zorunlu tutmuyor, açlık hissetmeniz halinde ara öğün yapmanızı öneriyor. Porsiyon belirtilmeyen besinler bir porsiyon olarak tüketilmelidir.
Birinci Gün
Sabah Kahvaltısı
Yulaf ile birlikte taze meyve
Çay, süt ya da kahve ( süt yağsız olmalıdır ve soya sütü de kullanılabilir)
Ara Öğün
Salsa sosu ile sebze tortilla (ızgara ya da buğulama)
Bir orta boy portakal ya da iki adet mandalina
Öğle yemeği
Balzamik sirke ile salata (salatada marul, domates, kırmızı lahana, kırmızı soğan, sebze ve meyve çeşitlerini kullanabilirsiniz)
Bir porsiyon İtalyan usulü beyaz fasulye çorbası
Ara öğün
Altı kaşık yoğurt
Bir adet elma
Akşam Yemeği
Salata
Hardallı somon balığı (buğulanmış ya da ızgara önerilir)
Fırında pişmiş yağsız patates
Ara Öğün
Karışık çilek, ahududu, böğürtlen, yaban mersini
İkinci Gün
Sabah Kahvaltısı
Omlet (taze soğan, biber, mantar ya da yağsız peynir ilave edilebilir)
Az yağda marine edilmiş soğan, patates, yeşil biber, karabiber ve kırmızı biber (yapışmaz tavada hepsi karıştırılarak az yağda pişirilir)
Bir kase yaban mersini
Çay ya da kakaolu sıcak inek sütü veya soya sütü
Ara Öğün
Bir avuç üzüm
Öğle Yemeği
Salata
Hindili Sandviç
Ara Öğün
Orta boy armut
Patlamış mısır (yağsız)
Akşam Yemeği
Vejetaryen Hamburger (kavrulmuş kırmızı biber ve kepekli burger ekmeği ile)
Buğulanmış taze sebze
Ara Öğün
Taze orman meyveleri
Üçüncü Gün
Sabah Kahvaltısı
Sıcak inek veya soya sütü ile yaban mersini ve tahıl karışımı
Çay ya da kahve
Ara Öğün
Bir kupa ile mevsim meyveleri
Öğle Yemeği
Vejetaryen sebze yemeği (kırmızı fasulye, kurutulmuş acı biber, yeşil biber, balzamik sos ve bahartlarla hazırlanmalı)
Bir kulak mısır
Ara Öğün
Bir fincan taze meyve ve yarım fincan peynir
Akşam Yemeği
Ispanak salatası
Çeri domates ile tavuk
Esmer pirinç (sarımsak, baharat, maydanoz, soğan ve domates ile hazırlanabilir)
Ara Öğün
Yoğurt (çilek ilave edilebilir)
Dördüncü Gün
Sabah Kahvaltısı
Bir kase taze meyve
Bir kase yoğurt
Yarım tam tahıllı sandviç ekmeği ile yapılmış tost (krem peynir ya da ricotto peynir ile yapılabilir)
Çay ya da kahve (kahve de şeker yerine inek sütü veya soya sütü kullanılabilir)
*Yorumlara cevap verebilmek için hesabınızın olması gerekmektedir. Buraya tıklayarak hesap oluşturabilirsiniz.